29 November 2012
Για πρώτη φορά, η αποστολή της ESA στον Άρη αναμετέδωσε επιστημονικά δεδομένα από το όχημα της NASA Curiosity που βρίσκεται στην επιφάνεια του Κόκκινου πλανήτη. Τα δεδομένα περιλαμβάνουν λεπτομερείς εικόνες του ’Rocknest3’ και ελήφθησαν από την deep space κεραία της ESA που βρίσκεται στην Αυστραλία.
Ήταν ένα μικρό αλλά σημαντικό βήμα στη συνεργασία μεταξύ των δύο διαστημικών υπηρεσιών στον τομέα του διαστήματος.
Νωρίς το πρωί στις 6 Οκτωβρίου, ο Mars Express της ESA, κοίταξε κάτω καθώς ακολουθούσε την τροχιά του, ευθυγραμμίζοντας τη διαστημική κεραία επικοινωνίας του με το σημείο που βρίσκεται το Curiosity πολύ χαμηλότερα, στην επιφάνεια του πλανήτη.
Για 15 λεπτά, το όχημα της NASA μετέδιδε επιστημονικά δεδομένα στο δορυφόρο της ESA. Μερικές ώρες αργότερα, ο Mars Express περιστράφηκε γύρω από το σημείο υψηλού-κέρδους της κεραίας προς τη Γη και ξεκίνησε να μεταδίδει τις πολύτιμες πληροφορίες στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων στο Ντάρμστατ στη Γερμανία, μέσω της διαμέτρου 35 μέτρων κεραίας του Οργανισμού που βρίσκεται στη Νέα Νόρτσια της Αυστραλία.
Τα δεδομένα διατέθηκαν αμέσως στο εργαστήριο Jet Propulsion Laboratory της NASA στην Καλιφόρνια, για επεξεργασία και ανάλυση, αποδεικνύοντας για ακόμα μια φορά πως το καταπληκτικό νέο όχημα της NASA μπορεί να επικοινωνεί με το βετεράνο Ευρωπαϊκό δορυφόρο του Άρη.
Η ChemCam του Curiosity απεικονίζει τον Rocknest3
Στις πληροφορίες περιλαμβάνεται ένα ζευγάρι εικόνων εξαιρετικού ενδιαφέροντος οι οποίες αποκτήθηκαν στις 4 Οκτωβρίου από την κάμερα ChemCam Remote Micro-Imager του Curiosity.
Η ChemCam αποτελείται από μια κάμερα και ένα Laser-Induced Breakdown Spectrometer, η οποία ρίχνει μια δέσμη λέιζερ στο στόχο και αναλύει την χημική σύσταση του υλικού που εξατμίστηκε.
Το λέιζερ εναλλάσσει περιοχές μικρότερες του 1 χιλιοστόμετρου σε όλη την επιφάνεια των βράχων και εδαφών του Άρη, και έπειτα το φασματόμετρο παρέχει πληροφορίες σχετικά με τα ορυκτά και τις μικροδομές στους βράχους.
 |
 |
|
Ο Rocknest3 αναμεταδίδεται από τον Mars Express
|
Εξαιρετική ποιότητα εικόνας
Η πρώτη εικόνα (στο πάνω μέρος του άρθρου) ελήφθη από μια σειρά πέντε βολών του λέιζερ της ChemCamκαι η δεύτερη εικόνα (στα δεξιά) ελήφθη μετά από την πρώτη. Η εικόνα είναι κεντραρισμένη στο πέμπτο σημείο παρατήρησης.
«Η ποιότητα αυτών των εικόνων από την ChemCam είναι εξαιρετική και η εικόνα μωσαϊκό από τις αναλύσεις του φασματόμετρου ήταν ουσιαστικής σημασίας για την επιστημονική ερμηνεία των δεδομένων», λέει ο Sylvestre Maurice, ο Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος για την ChemCam στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Αστροφυσικής και Παλαιοντολογίας (Research Institute in Astrophysics and Planetology – IRAP) της Γαλλίας.
«Ο συνδυασμός αυτός απεικόνισης και ανάλυσης έχει δείξει σημαντικές δυνατότητές και για τις μελλοντικές αποστολές.»
|
 |
|
Οι στόχοι του λέιζερ στον Rock
|
Οι στόχοι του λέιζερ ChemCam
Μία τρίτη εικόνα, αναμεταδόθηκε χωριστά από τις άλλες από τη NASA, δείχνει τις θέσεις των σημείων που στοχεύει στον Rocknest3, όπως φαίνεται από την κάμερα RMI.
‘Rocknest’ είναι η περιοχή όπου το Curiosity σταμάτησε για ένα μήνα ώστε να εκτελέσει τις πρώτες αναλύσεις στο κινητό εργαστήριό του από το έδαφος που συνέλεξε έπειτα από την εκσκαφή ενός μικρού αμμόλοφου. Ο Rocknest3 ήταν ένας βολικός κοντινός στόχος όπου η ChemCam έκανε περισσότερες από 30 παρατηρήσεις χρησιμοποιώντας 1500 βολές λέιζερ.
Από τη MastCam του Curiosity αποκτήθηκε μια εικόνα ευρυγώνιου περιεχομένου που δείχνει τον Rocknest3 καθώς στοχεύεται από την ChemCam. Ο Rocknest3 είναι περίπου 10 x 40 εκατοστά δηλαδή περίπου το μέγεθος ενός κουτιού παπουτσιών.
Ενισχύοντας το Curiosity – και άλλες αποστολές
Ο δορυφόρος της ESA έχει ακόμα αναμεταδώσει δεδομένα και για άλλες αποστολές επιφάνειας της NASA – όπως των Phoenix, Spirit και Opportunity – από το 2004, ενώ αναμετάδιδε επίσης το ραδιοσήμα του Curiosityκατά τη διάρκεια της άφιξής του στον Άρη τον περασμένο Αύγουστο.
Κατά τη διάρκεια της αποστολής του Curiosity, ο Mars Express έχει ρυθμιστεί ώστε να παρέχει επιπλέον δυνατότητες αναμετάδοσης, διατηρώντας παράλληλα το δικό του πρόγραμμα επιστημονικής παρακολούθησης. Αυτό επετεύχθη στο πλαίσιο μιας συμφωνίας υποστήριξης μεταξύ της ESA και της NASA.
Μπορεί επίσης να παρέχει γρήγορα υπηρεσίες αναμετάδοσης σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας του δορυφορικού αναμεταδότη της NASA ή εάν υπάρξει κάποιο πρόβλημα στο ίδιο το όχημα.
Διαπλανητική συνεργασία
«Η συνεργασία μεταξύ της ESA και της NASA στον Άρη είναι μια συνεχιζόμενη επιτυχία, και πραγματοποιείται μετά από πολλά χρόνια όπου και οι δύο πλευρές έχουν δουλέψει επιμελώς για να θεσπίσουν τεχνικές και μηχανικές προδιαγραφές ώστε να επιτραπεί η ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαστημοπλοίων, δικτύων και επίγειων σταθμών», λέει ο Διευθυντής Διαστημικών Επιχειρήσεων του Mars Express, Michel Denis.
«Η εξερεύνηση του Άρη είναι μια τεράστια πρόκληση, και οι διαστημικές υπηρεσίες εργάζονται για την ενίσχυση της συνεργασίας και την αμοιβαία υποστήριξη για τις τρέχουσες και τις μελλοντικές αποστολές. Είναι ο τρόπος του μέλλοντος.»
